درماتیت تماسی و انواع آن + علت بروز این مشکل
درماتیت تماسی و انواع آن یکی از مشکلات پوستی است که به دلیل تماس پوست با مواد مختلف بروز پیدا می کند. این وضعیت ممکن است به دلیل حساسیت یا واکنش های آلرژیک ایجاد شود و پوست دچار التهاب، خارش و قرمزی می شود. در این مقاله به بررسی درماتیت تماسی و انواع آن، علل بروز این مشکل، روش های پیشگیری و درمان های موجود خواهیم پرداخت.
انواع درماتیت تماسی و علل بروز آن
در این بخش به بررسی درماتیت تماسی و انواع آن می پردازیم.
درماتیت تماسی آلرژیک:
درماتیت تماسی آلرژیک زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن به ماده ای خاص واکنش نشان دهد. در این نوع از درماتیت، پوست پس از تماس با ماده حساسیت زا به تدریج دچار التهاب و تحریک می شود. این نوع درماتیت معمولاً در اثر تماس مکرر با مواد شیمیایی، گیاهان، فلزات یا مواد آرایشی ایجاد می شود.
درماتیت تماسی تحریکی:
درماتیت تماسی تحریکی نوعی دیگر از درماتیت است که معمولاً به دلیل تماس با مواد محرک یا خشن مانند مواد شوینده، صابون ها و مواد شیمیایی صنعتی رخ می دهد. در این نوع درماتیت پوست به دلیل تماس مستقیم با مواد تحریک کننده دچار التهاب و آسیب می شود. برخلاف درماتیت تماسی آلرژیک، در این نوع واکنش آلرژیک دخالت ندارد و بیشتر به دلیل آسیب مستقیم به لایه های محافظ پوست ایجاد می شود.
درماتیت تماسی فتوآلرژیک:
این نوع درماتیت به دلیل ترکیب نور خورشید با ماده ای خاص ایجاد می شود. برخی مواد حساسیت زا مانند عطر ها، برخی دارو ها و محصولات آرایشی می توانند موجب حساسیت به نور شوند. پس از تماس با نور خورشید، واکنش های التهابی و آلرژیک در پوست آغاز می شود و علائمی مشابه با درماتیت آلرژیک ایجاد می کند.
درماتیت تماسی ناشی از گیاهان:
برخی گیاهان مانند گیاه سمی خاطره یا سم نارگیل می توانند موجب بروز درماتیت تماسی شوند. این گیاهان حاوی مواد شیمیایی خاصی هستند که به پوست آسیب می رسانند و باعث ایجاد خارش، التهاب و تاول در نواحی تماس می شوند. این نوع درماتیت معمولاً در افراد حساس به گیاهان و مواد شیمیایی آن ها بیشتر مشاهده می شود.
علت های بروز درماتیت تماسی و انواع آن
در ادامه ی درماتیت تماسی و انواع آن به بررسی علت های آن می پردازیم.
مواد شیمیایی و محصولات آرایشی:
یکی از رایج ترین علت های بروز درماتیت تماسی، تماس با مواد شیمیایی است. این مواد ممکن است در شوینده ها، محصولات آرایشی، عطر ها و برخی دارو ها وجود داشته باشند. در افرادی که به این مواد حساسیت دارند پوست دچار التهاب و آسیب می شود و علائم درماتیت تماسی بروز پیدا می کند.
فلزات و جواهرات:
فلزات مختلف مانند نیکل، مس و طلا می توانند باعث بروز درماتیت تماسی آلرژیک شوند. این مشکل بیشتر در افرادی که به نیکل حساسیت دارند مشاهده می شود. درماتیت تماسی ناشی از فلزات معمولاً در نواحی که با جواهرات یا وسایل فلزی تماس دارند، ایجاد می شود.
محصولات شوینده و صابون ها:
استفاده از صابون ها و شوینده های خشن می تواند موجب بروز درماتیت تماسی تحریکی شود. این محصولات ممکن است لایه های محافظتی پوست را از بین ببرند و پوست را به مواد شیمیایی حساس کرده و باعث بروز التهاب شوند.
مواد دارویی و آنتی بیوتیک ها:
بعضی دارو ها مانند آنتی بیوتیک ها یا دارو های ضدقارچی می توانند باعث بروز درماتیت تماسی شوند. این مواد می توانند به پوست آسیب رسانده و موجب واکنش های آلرژیک شوند.
پیشگیری از درماتیت تماسی و انواع آن
در این بخش به چند روش موثر برای پیشگیری از درماتیت تماسی و انواع آن اشاره می کنیم.
شستشوی مکرر دست ها با آب سرد:
برای جلوگیری از بروز درماتیت تماسی توصیه می شود که دست ها و سایر نواحی بدن را با آب سرد شستشو دهید و از صابون های ملایم استفاده کنید. این کار باعث می شود که پوست از مواد شیمیایی و آلرژن ها دور بماند.
استفاده از دستکش های محافظ:
در هنگام استفاده از مواد شوینده یا تماس با مواد حساسیت زا، استفاده از دستکش های محافظ می تواند از تماس مستقیم پوست با این مواد جلوگیری کرده و خطر بروز درماتیت تماسی را کاهش دهد.
استفاده از محصولات بدون مواد شیمیایی قوی:
انتخاب محصولات بهداشتی و آرایشی که فاقد مواد شیمیایی قوی و حساسیت زا هستند می تواند در پیشگیری از بروز درماتیت تماسی و انواع آن موثر باشد. این محصولات معمولاً ملایم تر بوده و کمتر باعث ایجاد حساسیت و التهاب پوست می شوند.
درمان درماتیت تماسی و انواع آن
در ادامه به بررسی درمان درماتیت تماسی و انواع آن می پردازیم.
استفاده از کرم های ضد التهاب و استروئیدی:
برای درمان التهاب و خارش ناشی از درماتیت تماسی پزشکان ممکن است کرم های ضد التهاب و استروئیدی تجویز کنند. این دارو ها به کاهش التهاب و تحریک پوست کمک می کنند.
آنتی هیستامین ها:
اگر درماتیت تماسی به دلیل واکنش های آلرژیک ایجاد شده باشد، استفاده از دارو های آنتی هیستامین می تواند به کاهش علائم آلرژی و خارش کمک کند.
استفاده از کرم های مرطوب کننده:
کرم های مرطوب کننده می توانند به بازسازی لایه های محافظتی پوست کمک کنند و از خشکی و التهاب آن بکاهند. استفاده منظم از مرطوب کننده ها به ویژه بعد از تماس با مواد تحریک کننده می تواند به تسکین پوست کمک کند.
درمان های خانگی:
درمان های خانگی مانند استفاده از کمپرس آب سرد و آلوئه ورا می توانند به تسکین التهاب و کاهش علائم درماتیت تماسی کمک کنند. همچنین، می توان از روغن های طبیعی مانند روغن نارگیل برای مرطوب نگه داشتن پوست استفاده کرد.
کلام آخر
درماتیت تماسی و انواع آن یکی از مشکلات پوستی رایج است که معمولاً به دلیل تماس پوست با مواد آلرژی زا یا تحریک کننده بروز می کند. شناخت علت ها و علائم این بیماری و همچنین رعایت اقدامات پیشگیرانه می تواند در کاهش بروز آن بسیار موثر باشد. در صورت بروز علائم، درمان به موقع و مناسب می تواند به بهبود وضعیت پوست کمک کرده و از مشکلات شدید تر تا حد زیادی جلوگیری کند.